Author :
Abstract
Jeostratejik konumu nedeniyle Kuzey Kafkasya, asırlarca pek çok medeniyete ev sahipliği yapmış, tarih boyunca da güçlü devletlerin mücadelesine tanıklık etmiştir. Bilhassa Dağıstan, 1785 yılı itibariyle Çarlık Rusya’nın bölgedeki ilerleyişi karşısında oldukça dinamik bir yapıya sahip olmakla hem siyasal hem de toplumsal mobilizasyonun odağı olmuştur. Bu minvalde çalışmada Rusya’nın 19. asır itibariyle 23 milyon km²’yi aşan geniş bir coğrafyaya hâkim olduğu ve bölgedeki hâkimiyetini muhkem kılmaya çalıştığı bu yüzyılda Osmanlı Devleti’nin Dağıstan merkezli stratejik yaklaşımı analiz edilecektir. Zira Dağıstan’ın bir tampon bölge olarak işlevi ve bölgesel aktörlerin faaliyetleri neticesinde Osmanlı Devleti’nin Dağıstan’a yönelik politikası çok boyutlu bir diplomatik ve stratejik angajman şeklinde tezahür etmiştir. Bölgedeki hanlara askeri ve siyasi desteğin yanı sıra Rusya ile olan münasebetlerinin boyutu da bu çalışma için önem arz etmektedir. Nitekim Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi ve Millî Savunma Bakanlığı Askerî Tarih ve Stratejik Etüt Daire Başkanlığı’ndan temin edilen arşiv belgelerinden faydalanılarak, XIX. yüzyılda Osmanlı Devleti’nin bölge hanları ve ahalisiyle olan temaslarına genel bir bakış açısıyla yaklaşılacaktır
Keywords
Abstract
Due to its geostrategic position, the North Caucasus has hosted numerous civilizations for centuries and witnessed the continuous struggle among great powers. Specifically, since 1785, Dagestan became a dynamic center of political and social mobilization in response to the expanding influence of Tsarist Russia in the region. This study examines the Ottoman Empire’s strategic approach centered on Dagestan during the 19th century, when the Russian Empire extended its control over more than 23 million square kilometers and sought to solidify its dominance in the Caucasus. As Dagestan functioned as a buffer zone and due to the activities of
local actors, the Ottoman policy toward the region took the form of a multidimensional diplomatic and strategic engagement. The study focuses on the military and political support provided to local khans, as well as the nature and extent of the Ottoman Empire’s relations with Russia. Drawing on archival documents from the Presidential State Archives of Türkiye and the Military History and Strategic Studies Directorate of the Ministry of National Defense, this research provides a comprehensive overview of Ottoman interactions with Dagestani khans and communities throughout the 19th century.
